(Fotografía de Harry Callahan)
Alice Munro, canadiana,
bibliotecaria, escritora de relatos, ven de ser distinguida co Premio
Nobel de Literatura deste ano 2013. “Non sen tempo!” exclamaron
quen aínda cren neste galardón; e mesmo os escépticos –cónstame-,
bulen por dentro: o premio dáselle non só á escritora, tamén ó
xénero ó que esta consagrou prácticamente toda a súa obra. Ó
conto. E iso sí que é unha nova insólita. Como insólito é, polo
xeral, o punto de vista que adopta esta narradora.
É difícil non quedar prendado
das súas historias. As tramas enredan no cotián, case sempre
feminino. As protagonistas adoitan levar unha vida do máis
convencional, en contra dos seus desexos. E á calor do desexo
agroman decisións case sempre radicais, normalmente de ruptura. Así,
fala de mulleres que deixan atrás ese tipo de vínculos esenciais
para elas se comprederen: o esposo, a casa, os fillos. Ou polo menos,
queren soltar esa amarra. E Alice Munro colócase precisamente aí,
no intre no que a urxencia e a vertixe por soltarse conflúen
violentamente, e asolagan todo, e a todos encharcan.
Este é o conflito fundamental
no que insiste a autora. Sabedora na propia carne –existe
unha biografía escrita pola filla de Alice Munro no que dá moitas
pistas ó respecto- de que estas experiencias típicamente femininas
non esgotan nin completan a moitas mulleres, senón que as abocan a
unha sorte de baleiro ó que ela trata de se asomar, Alice Munro
dálle outra volta máis ó problema. Vexamos: por un lado tiñamos o
desexo, ese impulso cego por saírense estas mulleres do labirinto no
que andaban metidas. Pero agora, por outro lado e de improviso,
aparece outro impulso igualmente cego para se volver meter
dentro, noutro labirinto distinto: unha nova relación, unha
aventura, ou a soidade de quen foxe. Aquieta nalgo este novo
movemento a fame devastadora do desexo? Non, éste persiste xa
sempre no seu insidioso rumor, causante de que todas as pezas caesen
do taboleiro. Non hai redención ao pé do volcán, coma en
Rossellini, nin nada parecido. A culpa, a dor, o tránsito da vida. E
os libros, -unha constante nas historias da nosa escritora: as
mulleres lectoras- como evasión.
Pero aborda máis temas, claro. A
difícil relación entre as nais e as fillas; a soidade, o amor, o
envellecer. A morte. O mellor sería coller calquera dos seus libros,
calquera, e meterse dentro. A min gustoume especialmente Escapada…
[Colaboración de M.]
[A nosa biblioteca ten xa o libro de relatos Mi vida querida, en Lumen, 2013, e intentaremos conseguir pronto Escapada, en RBA, 2005.]
[A nosa biblioteca ten xa o libro de relatos Mi vida querida, en Lumen, 2013, e intentaremos conseguir pronto Escapada, en RBA, 2005.]