O conto de Alice Munro

  (Fotografía de Harry Callahan)

 Alice Munro, canadiana, bibliotecaria, escritora de relatos, ven de ser distinguida co Premio Nobel de Literatura deste ano 2013. “Non sen tempo!” exclamaron quen aínda cren neste galardón; e mesmo os escépticos –cónstame-, bulen por dentro: o premio dáselle non só á escritora, tamén ó xénero ó que esta consagrou prácticamente toda a súa obra. Ó conto. E iso sí que é unha nova insólita. Como insólito é, polo xeral, o punto de vista que adopta esta narradora.

   É difícil non quedar prendado das súas historias. As tramas enredan no cotián, case sempre feminino. As protagonistas adoitan levar unha vida do máis convencional, en contra dos seus desexos. E á calor do desexo agroman decisións case sempre radicais, normalmente de ruptura. Así, fala de mulleres que deixan atrás ese tipo de vínculos esenciais para elas se comprederen: o esposo, a casa, os fillos. Ou polo menos, queren soltar esa amarra. E Alice Munro colócase precisamente aí, no intre no que a urxencia e a vertixe por soltarse conflúen violentamente, e asolagan todo, e a todos encharcan.

   Este é o conflito fundamental no que insiste a autora. Sabedora na propia carne  –existe unha biografía escrita pola filla de Alice Munro no que dá moitas pistas ó respecto- de que estas experiencias típicamente femininas non esgotan nin completan a moitas mulleres, senón que as abocan a unha sorte de baleiro ó que ela trata de se asomar, Alice Munro dálle outra volta máis ó problema. Vexamos: por un lado tiñamos o desexo, ese impulso cego por saírense estas mulleres do labirinto no que andaban metidas. Pero agora, por outro lado e de improviso,  aparece outro impulso igualmente cego para se volver meter dentro, noutro labirinto distinto: unha nova relación, unha aventura, ou a soidade de quen foxe.  Aquieta nalgo este novo movemento a fame devastadora do desexo? Non, éste  persiste xa sempre no seu insidioso rumor, causante de que todas as pezas caesen do taboleiro. Non hai redención ao pé do volcán, coma en Rossellini, nin nada parecido. A culpa, a dor, o tránsito da vida. E os libros, -unha constante nas historias da nosa escritora: as mulleres lectoras- como evasión.

   Pero aborda máis temas, claro. A difícil relación entre as nais e as fillas; a soidade, o amor, o envellecer. A morte. O mellor sería coller calquera dos seus libros, calquera, e meterse dentro. A min gustoume especialmente Escapada…

   [Colaboración de M.]
  [A nosa biblioteca ten xa o libro de relatos Mi vida querida, en Lumen, 2013, e intentaremos conseguir pronto Escapada, en RBA, 2005.]